ARONSON&WILSON&AKERT Psychologia Społeczna

Podstrony

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Natomiast studentkiwidziały to odmiennie: choć spostrzegały lekarzy i lekarki jakojednakowo kompetentnych, to mężczyzn spostrzegały jakotych, którzy mniej się przy tym napracowali.Zarównomężczyzni, jak i kobiety przypisywali lekarkom silniejsząmotywację.Należy zauważyć, iż przypisywanie kobietomwysokiego stopnia motywacji może być jednym ze sposobówdawania do zrozumienia, że są one mniej uzdolnione niżmężczyzni (np. Ona nie jest zbyt bystra, ale bardzo się stara").Prześledzmy podobne badanie wykonane przez Kay Deaux iTima Emsweilera (1974), w którym stwierdzili oni, że jeżelistereotyp seksualny jest wystarczająco silny, to nawetczłonkowie grupy, która jest nim obdarzona, są skłonni doprzyjęcia go.W tym eksperymencie badanym pokazywano takstudentów, jak i studentki, którzy z powodzeniem wykonywaliskomplikowane zadanie, a następnie proszono o wyjaśnienie,jak do tego doszło.Gdy mężczyzna odniósł sukces, to zarównostudenci, jak i studentki przypisywali jego osiągnięciezdolnościom; natomiast, gdy sukces odniosła kobieta, studenciobu płci sądzili, że osiągnięcie to było głównie sprawą szczęścia.W kolejnych badaniach wykazano, że dziewczęta miałytendencję do zaniżania swych zdolności.O ile czteroletnichłopcy przypisywali sukces odniesiony w trudnymintelektualnie zadaniu swym zdolnościom, o tyle dziewczynkibyły skłonne umniejszać własne osiągnięcia.Co więcej,eksperyment ten pokazał, że podczas gdy chłopcy nauczyli sięchronić własne ego przez przypisywanie swych błędów brakowiszczęścia, to dziewczynki winę za swoje niepowodzeniaprzypisywały sobie (Nichols, 1975).Atrybucje związane z płcią mogą działać w obie strony, cooznacza, iż od mężczyzn oczekuje się sukcesów, lecz kiedy imsię nie powiedzie, traktowani są surowiej niż kobiety, którymsię nie udało.Zostało to pokazane w eksperymencieprzeprowadzonym przez Kay Deaux i Janet Taynor (1973),które dawały badanym do wysłuchania nagraną na taśmierozmowę ze studentem college'u, kandydatem do uzyskaniaprestiżowego stypendium.Gdy kandydatowi dobrze poszło wczasie tego wywiadu i był mężczyzną, to badani oceniali go jakobardziej kompetentnego niż kobietę, która wypadła równiedobrze.Jeśli jednak kandydat-student wypadł zle, oceniano gojako znacząco mniej kompetentnego niż studentkę, którarównież wypadła zle.Podsumowując badania nad stereotypamipłci, należy sformułować wniosek, iż społeczność jestszczególnie czuła na niepowodzenia mężczyzn i wyrazniepowściągliwa, gdy powiedzie się kobiecie.Mówiąc dokładniej ponieważ w naszej społeczności od mężczyzn oczekuje sięsukcesów, są oni traktowani surowiej, gdy ich nie odnoszą.Ponieważ zaś od kobiet nie oczekuje się sukcesów, to gdy jeodnoszą, są spostrzegane przez innych (i przez siebie) albojako wyjątkowe osoby, o szczególnie wysokim poziomiemotywacji albo, po prostu, jako mające dużo szczęścia.Gdykobietom się nie powiedzie, są traktowane znacznie bardziejwyrozumiale, gdyż jeśli nie oczekuje się wiele od danej osoby,to jak można surowo oceniać jej niepowodzenie.Dyskryminacja: komponent behawioralnydyskryminacja: nie usprawiedliwione, negatywne lubkrzywdzące działanie skierowane przeciwko członkowi danejgrupy, wyłącznie dlatego, iż do niej należyDoszliśmy do ostatniego składnika uprzedzeń: gdy przekonaniasą przekładane na działanie.W tym przypadku stereotypoweprzeświadczenia, powiązane z negatywnymi reakcjamiemocjonalnymi, zostają przekształcone w krzywdzącetraktowanie albo nawet w przemoc, innymi słowy, wdyskryminację, określaną jako nie usprawiedliwione negatywnelub szkodliwe działanie skierowane przeciwko członkom jakiejśgrupy tylko dlatego, że do niej należą.Doskonałym przykłademdyskryminacji jest badanie przeprowadzone przez CharlesaBonda i współpracowników (1988), którzy postanowili porównaćsposób leczenia czarnych pacjentów z leczeniem białych wszpitalu psychiatrycznym prowadzonym przez wyłącznie białypersonel.Wyniki zostały przedstawione na rycinie 13.1.Badacze prześledzili dwie, najczęściej przez personel stosowanemetody radzenia sobie z furiackimi zachowaniami pacjenta: a)zamykanie w izolatce; b) krępowanie pacjenta kaftanembezpieczeństwa i przymusowe aplikowanie mu środkówuspokajających.Analiza akt choroby w okresie osiemdziesięciupięciu dni ujawniła, że metoda surowsza krępowanie fizycznei działanie chemiczne była wobec czarnych pacjentówstosowana blisko cztery razy częściej niż wobec białych.Wystąpiło to mimo zasadniczego braku różnic w liczbie atakówu jednych i drugich pacjentów.Co więcej, takiedyskryminacyjne traktowanie występowało, choć czarnipacjenci kierowani na leczenie byli na ogół diagnozowani jakomniej pobudliwi niż pacjenci biali.Badanie to doprowadziło doistotnego pozytywnego faktu: po kilku tygodniach udało sięprzezwyciężyć istniejące stereotypy.Personel w końcudostrzegł, że czarni i biali pacjenci nie różnią się w swoichzachowaniach i zaczął traktować wszystkich jednakowo.Mimoże powyższe ustalenie jest zachęcające, to jednak całościowawymowa badania jest równie jasna jak żenująca: istniejącestereotypy prowadziły do niezasłużonego, surowszego napoczątku, traktowania czarnych pacjentów przez wyszkolonypersonel.Jednocześnie fakt, że rzeczywistość przezwyciężyłastereotyp, jest zasługą profesjonalizmu personelu, ponieważ,jak zobaczymy, w większości przypadków nie jest łatwo zmienićgłęboko zakorzenione uprzedzenia, stereotypy i dyskryminację.RYCINA 13.1.Stosowanie krańcowych ocen skierowanychprzeciwko czarnym pacjentom chorym psychicznie.W ciągupierwszych 30 dni leczenia wydawało się, że należy założyć, iżczarni są bardziej pobudliwi niż biali (zaczerpnięto z: Bond i in.,1988)Co powoduje uprzedzeniaSkąd się biorą uprzedzenia? Czy jest to element biologicznegomechanizmu promującego przetrwanie rodziny, szczepu czyrasy i służącego wyrażaniu wrogości wobec obcych? Jakzauważono w rozdziale 11, socjobiologowie sugerują, żewszystkie organizmy mają tendencję do preferowaniaosobników podobnych genetycznie oraz wyrażania strachu inienawiści wobec organizmów niepodobnych, nawet gdyby teostatnie nie uczyniły im nigdy nic złego (Rushton, 1989;Trivers, 1985).A może odwrotnie, to nasza kultura (np.rodzice, rówieśnicy, społeczność lokalna i środki masowegoprzekazu) uczy nas wyodrębniania negatywnych jakości iprzypisywania ich ludziom, którzy są inni niż my?Psychologowie i socjologowie wiedzą, że uprzedzeń łatwo sięnauczyć i że dzieci skłaniają się do podtrzymywania tychsamych tendencyjnych postaw, co ich rodzice.Mimo żemożemy przejawiać biologicznie odziedziczone skłonności, którepredysponują nas do tendencyjnych zachowań, to nikt nie mapewności, czy takie uprzedzenia są elementem biologicznegowyposażenia.Wiemy, że nie da się ich sprowadzić do takichoczywistych biologicznie czynników, które nas różnią, jak rasaczy płeć; istnieją one również u ludzi biologicznie podobnych,którzy mają nieco odmienne wierzenia religijne na przykład,jak protestanci i katolicy w Irlandii Północnej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

bezglutenowo.pev.pl