Arystoteles Metodorologika, O swiecie

Podstrony

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.(To samo dzieje się z kolorem szkarłatnym)45.Powyższezjawisko kontrastu zauważyć można również w przypadkubarwnych tkanin.Występujące tam kolory różnią siębardzo w zależności od ich zestawienia.Inaczej na przy-kład przedstawia się purpura na jasnym tle, inaczej naciemnym.Podobną różnicę powoduje także zmiana oświe-tlenia.Stąd też mówią niekiedy tkacze, iż pracując przyświetle lampy mylą się w kolorach biorąc jedne za drugie.Wyjaśniliśmy zatem, dlaczego tęcza ma trzy, i tylkotrzy, kolory.Ta sama przyczyna sprawia46, iż tęcza jestpodwójna, przy czym łuk zewnętrzny jest mniej wyrazny,a jego barwy odznaczają się odwróconym porządkiemustawienia.Wzrok szczególnie wytężony spostrzega przed-miot jakby z wielkiej odległości.Tutaj właśnie ma miejscetaki przypadek.Tak więc odbicie pochodzące od zewnę-trznego łuku tęczy jest słabsze, gdyż dokonuje się z większejodległości.Skoro więc odbicie jest słabsze, to i poszcze-gólne kolory ukazują się bledsze.Porządek barw jestodwrócony, ponieważ odbicie ku Słońcu pochodzące odmniejszego, to jest wewnętrznego, łuku tęczy wykazujedaleko większą moc.Ponieważ znajduje się najbliżejwzroku, odbicie następuje od najbliższego pasma pierw-szej tęczy.Otóż w tęczy zewnętrznej pierścień najmniejszyjest najbliższy i dlatego jego kolor będzie szkarłatny.Odpowiednio doń pozostaje drugi i trzeci pierścień.Przyjmijmy, iż B oznacza tęczę zewnętrzną, natomiastA wewnętrzną, pierwszą.Oznaczenie kolorów niech bę- 101dzie następujące: � szkarłatny, " zielony, E fiole-towy.%7łółty zaś pojawia się w miejscu oznaczonym li-terą Z47.Trzy tęcze albo więcej nie pojawiają się nigdy.Jużbowiem druga jest zawsze słabsza od pierwszej.Trzeciezaś odbicie jest tak bardzo słabe, iż nie potrafi dotrzećdo Słońca.Rozdział V48Tęcza (c.d.)Kiedy przyjrzymy się niniejszemu rysunkowi, zauwa-żymy z łatwością, iż tęcza nie może tworzyć koła aninawet łuku większego niż półkole.Schemat ukaże po-nadto także inne jej właściwości.(1) Na kole horyzontu niechaj spoczywa półkula ozna-czona literą A, której środek stanowi K.Miejscem wscho-du gwiazdy niech będzie H.Jeżeli z punktu K poprowa-dzimy proste tworzące stożek, którego oś stanowi odcinekHK, a połączone KM odbijać się będą od płaszczyznypółkola do H ponad największym kątem, wtedy prostewychodzące z K padną na obwód koła49.Jeśli odbiciepojawia się przy wschodzie gwiazdy albo zachodzie, łukkoła powyżej Ziemi przecięty horyzontem stanowić będziepółkole.Kiedy natomiast gwiazda uniesie się ponad ho-ryzont, łuk ten będzie zawsze mniejszy od półkola, a naj-mniejszy będzie wtedy, gdy gwiazda osiągnie zenit.(2) Przyjmijmy najpierw50, iż gwiazda wznosi się w miej-scu H, zaś KM odbija się ku H, a trójkąt HKM tworzy pła-51szczyznę.Przecięcie kuli utworzy wielkie koło, którenazwiemy A (nie ma bowiem różnicy, którą spośródpłaszczyzn KMH wspartych na odcinku HK bierzemypod uwagę).Linie proste poprowadzone z H i K ku 102innemu niż M punktowi na półkolu A nie pozostają dosiebie w takim samym stosunku.Ponieważ dane są punktyH i K oraz odcinek KH, stąd też dany będzie równieżodcinek MH, a w konsekwencji stosunek MH do MK.Punkt M znajduje się na utworzonym okręgu, którynazwijmy MN.W ten sposób następuje przecięcie okrę-gów.Pomiędzy liniami poprowadzonymi z tych samychpunktów na tej samej płaszczyznie H i K ku innym niżte, które wyznaczają okrąg MN, nie zachodzi taki samstosunek.(3) Narysujmy teraz oddzielnie52 odcinek "� i po-dzielmy go w ten sposób, aby " miało się tak do B, jakMH do MK.Odcinek MH jest większy niż MK, ponieważodbicie stożka dokonuje się ponad największym kątem.Znajduje się zresztą naprzeciw największego kąta w trój-kącie KMH.Dodajmy teraz do B taki odcinek Z, abyBZ miało się tak do " jak " do B.Następnie wyrysujmy�� w ten sposób, aby Z miało się tak do KH jak B doK� Od � do M poprowadzimy odcinek ��.�w punkt� będzie środkiem okręgu, na który padną odcinki po-prowadzone z K, ponieważ Z ma się tak do KH jak Bdo ��, jak " do ��.Przyjmijmy teraz, że jest inaczej,i że " pozostaje w takiej samej relacji względem większegolub mniejszego (nie ma to tutaj znaczenia) odcinka niż� M.Wówczas HK do �� ma się tak, jak �� do odcinkaZ, B i ".Relacja pomiędzy Z, B i " jest tego rodzaju, iżZ + B ma się tak do " jak " do B.Stąd �� do ��ma się tak jak �� do ��.Otóż jeśli z punktów K i Hpoprowadzi się odcinki do P, czyli HP i ��, wówczaspozostają one w takim do siebie stosunku jak �� do��, gdyż boki trójkątów �� oraz �� przy tym samymkącie � są proporcjonalne.W konsekwencji �� ma siętak do �� jak HP do ��.Taki jest równocześnie stosunek 103�� dk KM, ponieważ stosunek �H do �P oraz MHdo MK jest taki sam, jaki zachodzi pomiędzy " i B.Można by wtedy odcinki pozostające w tym samym sto-sunku poprowadzić z H i K nie tylko do okręgu MN,lecz także gdziekolwiek indziej.To zaś jest niemożliwe.Skoro zaś " nie może odnosić się do innego, mniejszegoczy większego (co nie ma tutaj znaczenia) odcinka niż��, zatem jest oczywiste, iż odnosi się do ��.Wtedyzaś �� ma się tak do ��, jak �� do �� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

bezglutenowo.pev.pl