Henryk Sienkiewicz panwolodyjowski

Podstrony

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wołodyjowski dojrzał go z dala i ścisnął również piętami swego gniadego wołoszyna.Innizawiesili orężną rozprawę.Na zamku Basia, która poprzednio widziała wszystkie przewagigroznego Hamdi beja, mimo całej ślepej wiary w niezwyciężoną szermierkę małego ryce-rza, przybladła nieco, lecz pan Zagłoba był zupełnie spokojny. Wolałbym być spadkobiercą tego poganina nizli nim samym rzekł sentencjonalnie doBasi.Piętka zaś, powolny %7łmudzin, tak był pewien swego pana, że najmniejsza troska nie zasę-piła jego oblicza, owszem, ujrzawszy pędzącego Hamdiego począł sobie śpiewać narodowąpiosenkę:Oj ty durna, durna piesa,Szak to idzie wiłka z lesa,Czemu jemu zagibujesz,Kiedy jemu nie zdołujesz?Tamci zaś zwarli się w środku pola, wśród dwóch z dala patrzących szeregów.Sercawszystkim zamarły na chwilę.Wtem błyskawica wężowa mignęła w jasnym słońcu nad gło-wami walczących: to krzywy bułat wyleciał, jakby podbita cięciwą strzała, z rąk Hamdiego,ten zaś pochylił się w kulbace, jakby już ostrzem przeszyty, i zamknął oczy, lecz pan Woło-dyjowski ucapił go lewą ręką za kark i przyłożywszy mu sztych rapiera do pachy, pognał kuswoim.Hamdi oporu nie stawiał, owszem, sam piętami konia poganiał, bo czuł ostrze międzypachą a karaceną i jechał jak ogłuszony, ręce tylko zwisły mu bezwładnie, a z oczu poczęłypłynąć łzy.Wołodyjowski oddał go srogiemu Luśni, sam zaś nawrócił ku polu.Lecz w drużynach tureckich ozwały się trąby i piszczałki; był to znak dla harcowników, żeczas ściągać z pola do kupy, więc poczęli pomykać ku swoim, unosząc w sercach wstyd, fra-sunek i wspomnienie straszliwego jezdzca. Szejtan to był! mówili między sobą spahisy i mamelukowie. Kto się z nim zetrze, temu śmierć przeznaczona! Szejtan, nikt inny!Harcownicy polscy postali jeszcze chwilę, aby okazać, iż odzierżyli pole, za czym wydaw-szy po trzykroć okrzyk zwycięstwa, cofnęli się pod zasłoną dział, z których pan Potocki nanowo bić kazał.Lecz i Turcy poczęli całkiem ustępować.Czas jakiś migały jeszcze w słońcuich burnusy, barwne kefie i błyszczące misiurki, po czym przesłonił ich błękit.Na pobojowi-sku zostali tylko pocięci mieczami Turcy i Polacy.Wyszła z zamku czeladz, by zebrać i po-grześć swoich.Potem przyleciały kruki, by się pogrzebem pogan zająć, ale niedługa była ichstypa, bo jeszcze tego wieczora spłoszyły ich nowe zastępy proroka.291ROZDZIAA LIIINastępnego dnia przyjechał pod Kamieniec sam wezyr na czele licznego wojska spahisów,janczarów i pospolitego ruszenia z Azji.Zrazu, sądząc po wielkiej liczbie sil, mniemano, żeszturm przypuści, lecz jemu chodziło tylko o zlustrowanie murów.Przybyli z nim inżyniero-wie oglądali fortecę i nasypy ziemne.Naprzeciw wezyrowi wyszedł tym razem pan Myśli-szewski z piechotą i oddziałem konnych ochotników.Zwodzono znów harce i dla oblężo-nych pomyślnie, lecz nie tako świetnie jak dnia zeszłego.Wreszcie wezyr rozkazał janczaromruszyć na próbę pod mury.Huk dział wstrząsnął zaraz miastem i zamkami.Janczarowie, pod-szedłszy pod kwaterę pana Podczaskiego, naraz z wielkim wrzaskiem wszyscy dali ognia, ależe i pan Podczaski odpowiedział natychmiast z góry bardzo celnymi strzałami i była obawa,że jazda może zajechać w bok janczarom, przeto ci nie zwłócząc ruszyli drogą żwaniecką iwrócili do głównego wojska.Wieczorem przekradł się do miasta Czech pewien, który u janczar agi był pajukiem izbiegł po otrzymanych kijach w pięty.Dowiedziano się od niego, iż nieprzyjaciel obwarowałsię już w %7łwańcu i zajął rozległe pola od wsi Dłużka.Wypytywano troskliwie zbiega, jakieteż jest powszechne mniemanie między Turkami: czy Kamieniec zdobędą, czy nie? �w od-powiedział, że duch w wojsku panuje dobry, a wróżby były pomyślne.Przed paru dniamiprzed sułtańskim namiotem podniósł się nagle z ziemi jakoby słup dymu, cienki u dołu, arozszerzający się na kształt olbrzymiej kiści ku górze.Muftowie wytłomaczyli, że zjawiskoowo oznacza, iż sława padyszacha niebios dosięgnie i że on właśnie będzie tym władcą, któryskruszy nie zdobytą dotąd kamieniecką zaporę.Podniosło to wielce serca w wojsku.Turcy(mówił dalej zbieg) obawiają się pana hetmana Sobieskiego i odsieczy, z dawna bowiem zo-stała u nich pamięć o niebezpieczeństwie mierzenia się w otwartym polu z wojskami Rzeczy-pospolitej i chętniej gotowi się potykać z Wenecjanami, z Węgrami lub jakimkolwiek in-nym narodem.Lecz że mają wiadomości, iż wojsk w Rzeczypospolitej nie masz, przeto tusząpowszechnie; że Kamieniec, choć nie bez trudu, zdobędą.Czarny Mustafa, kajmakan, radziłwprost szturmem na mury uderzyć, lecz roztropniejszy wezyr woli regularnymi robotamimiasto otoczyć i zasypać pociskami z dział.Sułtan, po pierwszych utarczkach, przechylił siędo zdania wezyra, dlatego należy się spodziewać regularnego oblężenia.Tak mówił zbieg.Słuchając tych wiadomości zmartwił się wielce pan Potocki i ksiądz bi-skup, i pan podkomorzy podolski, i pan Wołodyjowski, i wszyscy inni starsi oficerowie.Li-czyli oni bowiem na szturmy i spodziewali się, że przy obronności miejsca zdołają je z wiel-kimi stratami dla nieprzyjaciela odeprzeć.Otóż wiadomo im było z doświadczenia, że przyszturmach oblegający ponoszą straty niezmierne, że każdy odbity atak wątli w nich ducha idodaje odwagi oblężonym.Równie jak zbarascy rycerze zakochali się wreszcie w oporze, wbitwach, wycieczkach, tak mogli nabrać zamiłowania do boju i mieszczanie kamienieccy,zwłaszcza gdyby każdy zamach turecki kończył się klęską Turków, zwycięstwem kamień-czan.Natomiast regularne oblężenie, w którym kopanie aproszów, min i zaciąganie dział napozycje wszystko znaczy, mogło tylko znużyć oblężonych, zwątlić ich ducha i skłonnymi doukładów ich uczynić.Trudno zaś było liczyć na wycieczki, bo nie godziło się ogałacać mu-rów z żołnierzy, czeladz zaś lub łyczkowie, wyprowadzeni za mury, z trudem zdołalibyzdzierżyć janczarom.292Rozważając to wszystko starsi oficerowie bardzo się pomartwili i szczęśliwy rezultatobrony mniej prawdopodobnym im się wydał.Jakoż i był mało prawdopodobny nie tylko zewzględu na siły tureckie, ale i ze względu na nich samych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

bezglutenowo.pev.pl