Ks. Rajmund Pietkiewicz Doktorat Pismo więte w j.pol. w latach 1518 1638

Podstrony

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oto kilka przykładów:Który też niżej masz o Chrystusie figurate wyłożony (Ps 72, k.D3r).W wielkim udręczeniu jak się mają modlić na kształt Pana Chrystusa wierni naśladowcy Jego (Ps 22, k.D4r).6.Książka ukazała się in 12� (139 x 85 x 53 mm), a więc w małym formacie charakterystycz-nym dla modlitewników.Taki format wyznaczał sposób korzystania z psałterza, który należało czy-tać trzymając w ręce.Całość liczy 24 składki po 12 kart i jedną z 6 kartami (razem 294 nlb.k., czyli24,5 ark., sygn.A-Z12, a12, b6).7.Oto zawartość książki:Strona tytułowa obwieszczająca treść działa: PSALMY Dawidowe / na modlitwy Chrześćijań-skie przełożone.Przydana iest k temu rozmowa o modlitwie / y modlitwy ludzi świętych z Bi-bliey wybrane.Roku 1587. (k.A1r).[.] Miłośći Pa[niey] Annie Lasoćiney / Lowcżyney ziemie Lubelskiey / łaski Bożey / zdrowiadobrego y długiego / y we wszech darzech duchownych / niebieskich znacżnego pomnożenia /W.M.wiernie życży.List dedykacyjny podpisany: Alexius Rodecius.(k.A2r-5v).Herb Anny Lasociny z jej inicjałami (k.A1v). Przedmowa samego Autora do Cżytelnika. (k.A6r-8v). PSALMY Dawidowe / na modlitwy Chrześćijańskie przełożone. (k.A9r-R11v). 168 Dialog abo rozmowa o Modlitwie / iakich przypraw potrzeba do niey Chrześćijańskiemu cżło-wiekowi.Starego z Bonifacem (k.R12r-U9v). Uskarżanie ludzi s.na złośći ludzkie / prze ktore Bog nie wysłuchywa / karze / cżasem y wniewolą poddawa / ktemu grzechow wyznanie / modlitwy / dziękowanie / z Bibliiey wybrane.(k.U10r-b6r).Podobnie opracowane jak psalmy.8.O tematycznym układzie psalmów i innych tekstów biblijnych już wspominaliśmy.Psalmysą numerowane wg Biblii hebrajskiej.Każdą grupę modlitw psalmowych poprzedza wspólny ar-gument, a pod nim umieszczone są kolejne psalmy z zaznaczeniem, że odnoszą się do tego samegoargumentu.Każdy psalm rozpoczyna się od tytuliku, np.: PSALM 25 , a pod nim następuje łaciń-ski incipit i tekst parafrazy.Zastosowano tylko podział na rozdziały (psalmy).Podziału na wersety nie ma.Tekst jest uło-żony w zwartej kolumnie.Na szczycie każdej ze stron znajduje się nagłówek kolumnowy, a pod nim główna kolumnatekstowa.Noty (konkordancje i streszczająco-wypunktowujące) umieszczone są na marginesie ze-wnętrznym.Między poszczególnymi elementami jest sporo światła.Kompozycja strony i podziałtekstu są przejrzyste, początki psalmów dobrze widoczne.9.Materiał ilustracyjny jest bardzo skromny.Obok ozdobnej ramki tytułowej występuje tyl-ko herb Anny Lasociny (k.A1v).10.Tekst natchniony wytłoczył Rodecki szwabachą (20 ww.= 90 mm), tekst listu dedykacyj-nego i pierwsze linie argumentów szwabachą większą (20 ww.= 108 mm), a noty marginalnemniejszą.Antykwy użyto dla tytulików psalmów, a kursywą wydrukowano konkordancje.11.Inicjały pełnią charakterystyczne dla siebie funkcje.Każdy psalm rozpoczyna się od go-tyckiego wersalika (11-15 mm lub ok.6 mm).12.Książka nie została wyposażona w zbyt bogaty zestaw narzędzi ułatwiających posługiwa-nie się nią na wyrywki.Są tam wspomniane już noty ułatwiające odpowiedni wybór modlitw.Oboktych not na marginesach znajdują się jeszcze konkordancje.Posługiwanie się tekstem ułatwia dośćdobre wyróżnienie początków psalmów.I to wszystko.W książce brak numeracji kart i stron, na-główki informują tylko ogólnie, w której części dzieła czytelnik się znajduje (np. Modlitwy || zPsalmów ucżynione , Rozmowa || o Modlitwie itd.), brak tematycznego spisu psalmów, argu-mentów i not marginalnych (takiego jak w PsRej).Nie ma tam również jakże potrzebnego spisupsalmów według kolejności kanonicznej, który umożliwiałby szybkie odnalezienie psalmu o danymnumerze.Podsumowując można stwierdzić, że mamy do czynienia z koncepcją psałterza-modlitewnikaznaną z katolickich wydań Księgi Psalmów.Omówiony tutaj przykład jest najbliższy PsRej, nie 169 tylko ze względu na prozaiczną formę parafrazy, ale również ze względu na ideę dzieła i służące jejśrodki typograficzno-kompozycyjne.9.Psałterz Dawidów w tłum.J.Wujka (od 1594)1.Psałterz w przekładzie J.Wujka ukazał się po raz pierwszy w oficynie A.Piotrkowczyka w1594 r., pt.: Psałterz Dawidów.Teraz znowu z łacińskiego, z greckiego i z żydowskiego na polskijęzyk z pilnością przełożony i argumentami i annotacjami objaśniony.(in 4�; fot.042).206 Kolejnedwa, bardzo podobne do siebie, wydania in 12� wyszły z tego samego zakładu w 1616 i 1626 r., pt.:Psałterz Dawidów, z łacińskiego, z greckiego i z żydowskiego na polski język z pilnością przełożony.[.] Teraz znowu na żądanie wiela panien zakonnych łacińskiego języka nieumiejących, a Psałterzmowić pragnących, bez argumentów i annotacyj przedrukowany207 (fot.043).W tym miejscu należy jeszcze wspomnieć o Księdze Psalmów stanowiącej część całej Biblii zroku 1599.Jest to tekst gruntownie zrewidowany przez jezuicką komisję cenzorów, którzy praco-wali z tekstem po śmierci tłumacza, nanosząc poprawki w ok.64 % wersów (1614 na 2524)208.Po-prawki te były w większości niezbyt szczęśliwe i w sporej mierze popsuły tekst Wujkowy.Wśródnich jednak można znalezć również takie, które oczyściły tłumaczenie z zaskakujących dowolności a nawet fantazji ks.Wujka209.Przedruki Wujkowego psałterza z lat 1616 i 1626 zawierają pier-wotny tekst z 1594 r.2-3.Przekład tak obszernego dzieła jak Biblia nie powstaje od razu, lecz wymaga drobiazgo-wej i mozolnej pracy, która może trwać długie lata.Podobnie było w przypadku przekładu dokona-nego przez ks.Jakuba Wujka, który temu dziełu poświęcił ok.40 lat swojego życia210.OficjalnieWujek podjął się tłumaczenia Biblii po kongregacji prowincjalnej w Kaliszu w 1584 r.i uzyskaniupozwolenia od papieża, o co zabiegał osobiście w Rzymie211.Przygotowana wcześniej praca posu-wała się dość szybko.W 1589 r.gotowy był rękopis NT212, który ukazał się w 1593, a drugie jegowydanie w 1594 r.Interesujący nas Psałterz wyszedł z oficyny Piotrkowczyka po drugim wydaniu206Korzystam z Ossol.XVI.Qu.2659; 3095.207Tytuł wg PsW 1626.Korzystam z: PsW 1616 BK 126877; Ossol.XVII-3012; 3013 (obydwa egz.bez k.tyt [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

bezglutenowo.pev.pl