Pastoreau Michael Zycie codzienne

Podstrony

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ale czy jest to wizerunek wierny?Zjawisko literackieAutorzy średniowieczni nie używali wyrażenia: dworna miłość; woleli inne terminy, jak: miłość dobra (bone amor), prawdziwa (vraie amor), a zwłaszcza subtelna ( fin' amor).“Miłość dworna" jest wynalazkiem nowoczesnych krytyków, pojęciem trudnym do zdefiniowania, tym bardziej że obejmujemy nim kilka różnych zjawisk.Godząc się na znaczne uproszczenie, można by powiedzieć, że termin ten oznacza miłość opartą na sublimacji kobiety, na jej idealizacji, odzwierciedlonej w poezji lirycznej i romansach z XII i XIII wieku.Ale problem literacki jest, oczywiście, o wiele bardziej skomplikowany.Trzeba bowiem wziąć pod uwagę i różne epoki, środowiska i rodzaje literackie, uwzględnić skalę talentów i zamierzeń autorskich, a przede wszystkim spod powierzchni utartych formułek i banałów wyłuskać teorię mieniącą się subtelnymi odcieniami, zmienną i wielopostaciową.Nie znamy jeszcze dokładnie odległych źródeł tej teorii, ale to pewne, że jej pierwsze przejawy w literaturze na samym początku XII wieku były reakcją przeciw moralności nakazywanej przez religię i wyrazem dążeń do zmiany obyczajów, a może także wrażliwości.Kościół uważał miłość za uczucie, którego należy się wystrzegać, gdyż kusi ono do cudzołóstwa, zagraża świętości sakramentu małżeństwa i zbawieniu dusz; nawet między współmałżonkami zaleca się jak największą rozwagę i powściągliwość.Kościół w XII wieku podzielał przekonanie świętego Bernarda, który za dewizę przyjął sławny cytat z pism świętego Hieronima: “Wszelka miłość do cudzej żony jest haniebna; a w miłości do własnej żony należy zachować umiar; cudzołoży, kto zbyt gorąco kocha swoją małżonkę."Pierwsi zbuntowali się przeciw tym naukom poeci używający języka d'oc, z południa Francji.W ich oczach miłość nie była szaleństwem, lecz mądrością.Nie może istoty ludzkiej zhańbić, przeciwnie, potęguje wszystkie zalety jej serca i umysłu.Od roku 1100 do około 1280 sześć pokoleń trubadurów opiewało miłość jako pierwiastek życiodajny, źródło wszelkich cnót, uczucie czyniące człowieka delikatnym i wspaniałomyślnym, pokornym i zarazem zdobywczym, szczerym i radosnym.Miłość fin' amor trubadurów, chociaż wcale nie platoniczna, wymaga doskonałego panowania nad żądzą.Kochanek, całkowicie uległy damie swego serca, musi jej służyć długo i bez zastrzeżeń, nie mając pewności, czy zostanie w końcu wynagrodzony.Dla tej niepewnej nagrody musi poświęcić wszystkie swoje siły życiowe, doskonali się moralnie, narzucając sobie powściągliwość i walcząc z przeszkodami spiętrzonymi na drodze do celu.Tę etykę usprawiedliwiają i uzasadniają jedynie zalety damy, zawsze wysławianej jako najpiękniejsza i najszlachetniejsza.Niektórzy poeci przypisują jej wręcz transcendentalne znamiona; wielbiciel popada w stan bliski religijnej kontemplacji, jest zakochany w swoim zakochaniu; w przypadkach krańcowych zadowala go samo pragnienie i niczego poza nim nie pragnie.Inni kochankowie zatracają wolę i całą osobowość, stają się dzieckiem, z którego uwielbiana kobieta może uczynić, co zechce:Przez nią się stanę kłamcą albo szczerym,Wiernym albo zdradzieckim,Prostackim albo dwornym,Pracowitym albo próżniakiem,Albowiem ona ma nade mną moc,Aby mnie podnieśli lub poniżyćRomansopisarze z północnej Francji przedstawiali dworną miłość w mniej odcieleśnionej postaci.Rozkosz zmysłowa, chociaż nie zawsze stanowi jej najbardziej istotny element, odgrywa większą rolę.Nieco anemiczna zmysłowość poetów lirycznych nabiera pod piórem epików rumieńców życia.Ponadto studium psychologiczne wysubtelnia się i pogłębia, zwłaszcza w odniesieniu do postaci kobiecych, charaktery bohaterów i bohaterek zarysowują się bardziej wyraziście.Trubadurzy wynaleźli nowy styl miłości, lecz zasługą pisarzy z Północy jest podniesienie rangi kobiety w literaturze [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

bezglutenowo.pev.pl